Συγκατοίκηση: Χωρίζουμε ή Παντρευόμαστε;
Ζήσης Παπαθανασίου
Επ. Καθηγητής Γυναικολογίας, Σεξολόγος
Διευθυντής Ελληνικού Σεξολογικού Ινστιτούτου
Κατά τη διάρκεια ενός τριημέρου φυγής από την Αθήνα, βρέθηκα να πίνω καφέ σε μια επαρχιακή πόλη της Πελοποννήσου, αγναντεύοντας τη θάλασσα και κουβεντιάζοντας ανέμελα με την παρέα μου. Ένας άνδρας της ηλικίας μου, ο οποίος με παρακολουθούσε με το βλέμμα του για πολλή ώρα, πετάχτηκε κάποια στιγμή από το διπλανό τραπέζι, με αγκάλιασε και με δάκρυα στα μάτια μου θύμισε ότι ήταν ο «κολλητός» μου στο στρατό, όταν υπηρετούσαμε μαζί σε ένα τάγμα έξω από την Ορεστιάδα. Ήπιαμε μαζί έναν δεύτερο καφέ μέχρι που μεσημέριασε, αλλά ο φίλος μου δεν είχε διάθεση να χωριστούμε. «Θα έρθεις το βράδυ στο σπίτι όπου έχουμε μεγάλη γιορτή» μου είπε, χωρίς να μου αφήνει περιθώρια άρνησης. Τόλμησα να ρωτήσω τι γιορτάζουν, αλλά ο φίλος μου απέφευγε συστηματικά να μου πει το λόγο. Κατάλαβα ότι ήθελε να μου κάνει έκπληξη!
Κρατώντας μια ανθοδέσμη στο χέρι έφτασα το βράδυ στο σπίτι του. Χλιδάτο νοικοκυριό και καλόγουστο, δείγμα οικονομικής ευμάρειας και αρκετός καλοντυμένος εορταστικά κόσμος, κρατώντας ποτήρια σαμπάνιας στο χέρι. Ο φίλος μου μου σύστησε τη σύζυγό του, την κόρη του και το γαμπρό του. Κατάλαβα ότι επρόκειτο για δεξίωση γάμου της κόρης του. «Να ζήσετε» ευχήθηκα δειλά. «Όχι, δεν παντρευόμαστε», μου απάντησε η κόρη του, «απλώς αποφασίσαμε να συζήσουμε», μου διευκρίνισε προς αποφυγή παρεξηγήσεων. Δυσκολεύτηκα να μπω στο νόημα, κάποια στιγμή όμως κατάλαβα ξεκάθαρα ότι οι γονείς βίωναν σαν δέσμευση γάμου την απόφαση της κόρης τους, που αφορούσε μια απλή συγκατοίκηση με τον αγαπημένο της. Είχαν μάλιστα ετοιμάσει με κάθε επιμέλεια και φροντίδα το καινούργιο διαμέρισμα στην παραλία, προίκα στην καλή κόρη που δικαίωσε όλες τις προσδοκίες τους.
Τελικά ήταν σαφές ότι δύο γενεές ανθρώπων βίωναν στην ίδια οικογένεια, με τελείως διαφορετικό τρόπο, το ίδιο γεγονός: οι γονείς θεωρούσαν τη συγκατοίκηση σαν δέσμευση γάμου, τα παιδιά όμως δήλωναν σαφώς ότι ήταν απλώς μια δοκιμή, χωρίς δέσμευση. Η διαφορά αντιλήψεων επιβεβαιώθηκε όταν η μαμά της κόρης εμφανίστηκε κρατώντας ένα ασημένιο μπολ με κουφέτα, το οποίο η κόρη κατάφερε να εξαφανίσει πάραυτα!
Η ελληνική κοινωνία, τελικά, είναι ένα κράμα προοδευτικών αντιλήψεων και ταμπού, τα οποία μπορούν να συνυπάρχουν αρμονικά, επιτρέποντας στον καθένα να επιλέγει ό,τι θέλει...
Τα υπέρ της συγκατοίκησης
Η χειραφέτηση των νέων ξεκινά από τα χρόνια των σπουδών σε άλλη πόλη ή χώρα, όπου οι νέοι έχουν την ευκαιρία ερωτικών σχέσεων και συγκατοίκησης. Οι λόγοι είναι συναισθηματικοί αλλά και οικονομικοί, επιτρέπουν όμως παράλληλα μια συντροφικότητα και σεξουαλικότητα που επιθυμούν. Το ίδιο μοντέλο και η ίδια λογική ισχύει και στην αρχή της επαγγελματικής σταδιοδρομίας των ανθρώπων. Η αντίληψη αυτή γίνεται σήμερα αποδεκτή από τους γονείς και την κοινωνία, θεωρώντας ότι η δοκιμή της συγκατοίκησης παρέχει μεν εχέγγυα σωστής επιλογής συντρόφου για μια μελλοντική οικογένεια, αλλά και εχέγγυα συμφωνίας χαρακτήρων και καλής σεξουαλικής λειτουργίας.
Η συγκατοίκηση όμως πολλές φορές αντιμετωπίζεται ως μια απλή και εύκολη λύση, κρατώντας ο κάθε σύντροφος στο μυαλό του μια διαφορετική σκέψη και αντίληψη για το κίνητρο συγκατοίκησης, που μπορεί να είναι από έναν μεγάλο έρωτα μέχρι και ένα καλό βόλεμα.
Καλό είναι όμως οι δύο υποψήφιοι συγκάτοικοι να έχουν συζητήσει με ειλικρινή και θαρραλέο τρόπο τα κίνητρα που έχει ο καθένας προκειμένου να αποφευχθούν στη συνέχεια απογοητεύσεις και συγκρούσεις. Είναι επίσης ανάγκη να δηλώνεται η προσωρινότητα της απόφασης, προκειμένου να μην επενδύει ο ένας εκ των δύο σε όνειρα για γάμο και παιδιά.
Είναι, τέλος, σαφές ότι οι γονείς των κοριτσιών που συμβιώνουν σε μια σχέση έχουν πάντα στο μυαλό τους ως στόχο το γάμο, αφού για τη δική τους γενιά ο γάμος ήταν ο μόνος τρόπος επισημοποίησης μιας σχέσης. Άλλωστε για τους γονείς ο στόχος είναι πάντα η γονιμότητα των παιδιών τους, στοιχείο που δεν ενδιαφέρει πάντα τους νεότερους.
Σε γενικές πάντως γραμμές, η εμπειρία της συγκατοίκησης είναι πάντα θετική. Μαθαίνουμε να μοιραζόμαστε, να απαιτούμε και να δίνουμε σε όλα τα επίπεδα, να συνυπάρχουμε τελικά στον ίδιο χώρο και να πορευόμαστε μαζί. Να βιώνουμε επίσης το σεξ με άνεση χώρου και χρόνου, χωρίς ανησυχίες και υποψίες για επιδόσεις και επιλογές.
Τα κατά της συγκατοίκησης
Σύμφωνα με τις παραπάνω απόψεις και με τις δυνατότητες γνωριμίας και συνύπαρξης που παρέχει η συγκατοίκηση δύο συντρόφων, θα περίμενε κανείς να οδηγεί σε περισσότερο επιτυχημένους γάμους. Όμως τα στατιστικά στοιχεία δεν επιβεβαιώνουν αυτή την άποψη. Αντίθετα, μάλιστα, από τους γάμους που διαλύονται, το μεγαλύτερο ποσοστό αφορά σχέσεις με προηγηθείσα συμβίωση!
Το φαινόμενο αυτό είναι δύσκολο να ερμηνευθεί. Μια πιθανή δικαιολογία θα μπορούσε να είναι η άποψη ότι οι άνθρωποι που τολμούν να συμβιώσουν είναι περισσότερο τολμηροί, αποφασιστικοί και με δυνατά «θέλω». Είναι δηλαδή άτομα που δε θα διατηρούσαν ένα γάμο ο οποίος δεν ευδοκιμεί.
Μια δεύτερη άποψη είναι ότι τα ζευγάρια που συγκατοίκησαν φτάνουν στο γάμο κουρασμένα ψυχολογικά και με φθορές από τα καθημερινά προβλήματα τα οποία τελικά μεγεθύνονται από τα δεσμά του γάμου.
Μια τρίτη άποψη είναι ότι πολλά άτομα μετά τη συγκατοίκηση οδηγούνται στο γάμο περισσότερο από ηθική δέσμευση ή μέσω μιας καταρχήν ανεπιθύμητης εγκυμοσύνης. Οι γάμοι που γίνονται εσπευσμένα ή πιεστικά λόγω εγκυμοσύνης δεν έχουν γενικά τις καλύτερες προοπτικές.
Μια τέταρτη άποψη είναι ότι πολλά άτομα, κυρίως γυναίκες, προχωρούν σε γάμο μετά από μία όχι επιτυχημένη και ευτυχή συγκατοίκηση, αλλά προκειμένου να αποκτήσουν παιδί ή μέσα από τη λογική ότι «δεν έχω το χρόνο να ξαναψάχνω από την αρχή».
Μια τελευταία άποψη είναι εκείνη που υποστηρίζει ότι οι δυσκολίες που δημιουργεί η συγκατοίκηση είναι καλύτερα να αντιμετωπιστούν στα πλαίσια του ενθουσιασμού και του γαμήλιου έρωτα.
Και το σεξ;
Ο χρόνος της ελεύθερης συμβίωσης είναι γενικά μια καλή ευκαιρία ομαλής και τακτικής σεξουαλικής ζωής, που επιτρέπει την απόκτηση εμπειρίας και άνεσης.
Παρόλα αυτά σε ένα ποσοστό ανδρών εμφανίζονται κατά τη συμβίωση προβλήματα στο σεξ ή επιδεινώνονται προϋπάρχοντα προβλήματα. Αν τα προβλήματα αυτά δεν προϋπήρχαν, συνήθως οφείλονται ή συνδέονται με υποσυνείδητους φόβους δέσμευσης λόγω της συμβίωσης.
Αν τα προβλήματα προϋπάρχουν και με τη συμβίωση επιδεινώνονται, τότε απλώς οι συχνές επαφές και με άνεση χρόνου αποκαλύπτουν καλύτερα το πρόβλημα το οποίο δεν φαινόταν μέσα από τις βιαστικές ή αραιές επαφές.
Σε γενικές όμως γραμμές είναι ανάγκη τα προβλήματα στο σεξ να λύνονται προτού ένα άτομο, άνδρας ή γυναίκα, προχωρήσει σε μια σχέση δέσμευσης ή ένα γάμο.
boro.gr
